Verslaafd aan crisis
Een adviseur kwam aan het einde van de dag binnen, bruisend van energie. Ik vroeg hem hoe zijn dag was geweest. “Geweldig, we hebben op het project hiernaast weer een probleempje opgelost. Een systeem werkte niet, we hebben met een paar man even gekeken, wat leveranciers gebeld, eentje komt morgen kijken en mogelijk draait de boel maandag weer. Kost wel wat, maar voortgang van het project is erg belangrijk nu”
Ik complimenteerde hem met zijn succes en vroeg hem daarna: “Zijn dit eigenlijk niet allemaal faalkosten?” Hij beaamde dit direct. Ja, het zijn allemaal faalkosten.
Ik vroeg hem daarna; “maar ik zie aan je dat je het wel erg leuk vindt om dit zo snel en adequaat op te lossen”
Ook dat bevestigde hij direct: “ja, best, ik ben er best trots op! Echt kicken dat we dit zo snel konden regelen, en de klant was helemaal blij.”
Op weg naar huis bleef het verhaal aan mij knagen. En toen begon mij iets te dagen.
Het is gewoon ontzettend bevredigend om met improvisatie, met andere meedenkers, in een lastige situatie onder tijdsdruk een creatieve oplossing te verzinnen.
Bevrediging
Adrenaline, Dopamine en Serotonine worden volop aangemaakt en bevredigen onze hersenen precies op een manier zoals we dat fijn vinden. Net zoals bij spelletjes op je telefoon, een escaperoom uitkomen of een stuk chocola eten.
Alleen is het in bovenstaand voorbeeld wel een dure manier op je hersenen tevreden te stellen. Fouten in projecten kosten doorgaans heel veel geld. Nu zal de adviseur zeggen dat niets doen nog meer had gekost. Dat klopt natuurlijk wel, maar voorkomen is nog beter.
En daarmee komen we op een bekende spagaat. We vinden vaak dat we te weinig tijd hebben om plannen goed uit te werken en door te denken. We willen snel beginnen met zichtbare acties, we zijn te laat begonnen, of…. we hebben het heel druk met problemen van voorgaande projecten oplossen.
En omdat problemen oplossen nu eenmaal zo lekker is, hebben we de neiging om dit ook eerder te doen dan aan structurele lange termijn oplossingen te werken. Voordat je daar namelijk een beetje geluksgevoel van oogst, ben je zo maanden verder. En net als bij suiker, roken en drugs, de kick wil je nu voelen. Ook al weet je dat het niet goed voor je is.
De oplossing
Wat is de oplossing? Bestaat er een anti crisispleister die je op je arm plakt, die een kleine dosis dopamine afgeeft, waardoor je even niet rent op de korte termijn kick. Zijn er praatgroepen, voor Anonieme crisisoplossers, zoals de AA voor alcoholisten bestaat? “Hallo, ik ben Robert en verslaafd aan crisissen.”
Net als met een sigaret of een wijntje, je blijft het lekker vinden om probleemoplosser te zijn. De man die het project redt, de vrouw die ze bellen als er iets loos is. De erkenning en waardering zijn jouw Marlboro en Chardonnay. Dat is niet persé goed of slecht, dat is wie je bent geworden. Net als bij sigaretten is de eerste crisis oplossen nooit een heel fijne ervaring, met veel stress. Het begint pas leuk te worden bij de vijfde keer.
Je kunt echter wél beïnvloeden wat je er mee doet. Wees je bewust van je verslaving als je weer gaat rennen. Doe je het voor je eigen kick, of draag je daadwerkelijk bij aan een oplossing voor de lange termijn? Laat de crisis maar eens voor wat ie is en laat een ander het oplossen. En besteedt vervolgens de tijd die je niet rent bewust aan een lange termijn verbetering.
Let maar eens op!
Vaak voel je de hectiek net voor de oplevering van een project. Het wemelt van mensen die van alles doen om alles op tijd gereed te krijgen. De projectleider geeft de opdrachtgever een rondleiding en vertelt trots hoeveel mensen er wel niet voor die opdrachtgever bezig zijn. Bij een ander project heerst er een serene rust en doet ieder gewoon zijn werk. De vraag is welk project onder controle is en welk project een nieuwe crisis aan het creëren is?
Verslaving maakt immers meer kapot dan je lief is.
Photo by Mathew MacQuarrie on Unsplash